Vaak hoor je: ‘Woorden zeggen me niets, woorden zijn maar woorden’. ‘Geen woorden maar daden’ luidt een oud Nederlands gezegde. Voor mensen die niets met voetbal hebben heeft dit gezegde een heel andere betekenis dan voor voetballiefhebbers. En in Rotterdam betekenen ze weer heel iets anders dan in Amsterdam. Het refrein van het lijflied van FC Wageningen, dat ik ongeveer 35 jaar geleden schreef, eindigt met de woorden: ‘Reken maar als Groen Wit scoort 

Koel het doel doorboort

Dan schudt de hele stad van Berg- tot Nudepoort

Zodat het zelfs in Arnhem wordt gehoord’

De laatste regel zegt de Wageningse  jeugd waarschijnlijk niets meer. De rivaliteit met Arnhem op voetbalgebied bestaat voor hen niet meer. Velen zijn fan van de Arnhemse club of hebben zelfs een seizoenkaart.

Twintig jaar geleden kon je in Wageningen de naam van die club met goed fatsoen niet uitspreken terwijl in België het gewoon een versnelling van je auto is. Woorden hebben een verschillende betekenis in plaats, tijd en de context  waarin je ze gebruikt.

Een mooi voorbeeld is het woord ‘wijf’. Enkele honderden jaren geleden was dat een net woord voor vrouw. Tegenwoordig heeft het een negatieve betekenis gekregen, is het meestal een scheldwoord. Behalve in sommige uitdrukkingen zoals ‘een moordwijf’.

Maar terug naar Wageningen.

De naam ‘Bowles’ kennen de meeste Wageningers als de naam van een gewaardeerd park.

Een dikke 100 jaar geleden werd de naam Bowles met minder waardering uitgesproken door veel steenfabriek arbeiders. Bowles was de rijke eigenaar van een steenfabriek en om daar te werken was voor velen bitter noodzakelijk maar beslist geen pretje. Ooit vertelde een oude ‘uitkruier’ mij dat je bij het uitkruien van de stenen vanwege de hitte van de vloer klompen moest dragen. Soms was het zo heet dat die in de fik vlogen.

De naam Wageninger heeft ook verschillende betekenissen. In de eerste plaats is het de naam van een mannelijke inwoner van Wageningen. Daarnaast is in de voetbalwereld een Wageninger een lid van voetbalvereniging Wageningen ook al komt hij uit Bennekom. Verder noemen mensen die ooit in Wageningen afgestudeerd zijn elkaar een Wageninger. Waar ter wereld ze inmiddels ook mogen wonen.

In Suriname heb je ook een plaats die Wageningen heet, daar heb je dus ook Wageningers.

Woorden. Er zijn gevoelens waar geen woorden voor zijn; situaties waarvoor je de goede woorden niet kunt vinden. Soms zijn  woorden teveel. Zoals de woorden van de laatste zin van deze column omdat ik daarmee over de grens van maximaal 400 woorden ga.

08-11-2012